یارانه سینما به جیب قاچاقچیان می‌رود

هدف از اجرای این طرح شناسایی و برخورد قانونی با فروشندگان فیلم‌ها و آثار سینمایی غیرمجاز است.

این طرح عملیاتی که در ادامه عرضه‌ ویژه و کاهش قیمت محصولات سینمایی طی ماه‌های اخیر انجام می‌شود، با هدف حفظ حقوق تهیه کنندگان آثار سینمایی در راستای حمایت از سینمای ملی کشور، صیانت از حریم خصوصی افراد به طور مستمر ادامه خواهد یافت.

با مجرمین برخورد نمی‌شود

مرتضی شایسته، تهیه‌کننده شکل‌گیری معضل قاچاق فیلم را به سال‌های قبل از حضور سیف الله داد در معاونت سینمایی نسبت داده و می‌گوید: سال‌های زیادی است که به این معضل واکنش نشان می‌دهیم، نامه می‌نویسیم و پیگیری می‌کنیم. شاید تا به حال بیش از 200 جلسه برای پیگیری پدیده شوم قاچاق فیلم‌های ایرانی با ارگان‌های مختلف در وزارت ارشاد داشتیم‌.

امروزه شبکه ویدئویی قانونی توزیع و فروش فیلم نیز به طور کامل از بین رفته است. مردم می‌توانند فیلم‌ها را به یک هشتم قیمت از سوپر مارکت‌ها و یا کنار خیابان تهیه کنند. در حال حاضر تعداد زیادی از سینماهای شهرستان‌ها در معرض تعطیلی کامل قرار دارند، چون سی.دی های غیرمجاز زودتر از فیلم‌ها به شهرستان‌ها رسیده است. 

او در ادامه می‌گوید: فیلمی که می‌تواند 500 میلیون درآمد داشته باشد، با ورود به شبکه قاچاق 400 میلیون را به راحتی از دست می‌دهد. به نظر می‌رسد این روزها همه چیز برای حراج سرمایه صاحبان فیلم‌ها مهیاست و هیچ تهیه کننده‌ای در امان نیست. تهیه کننده فیلم‌های ایرانی این روزها متأسفانه ناخواسته جیب قاچاقچی را پرسود می‌کند.

به عنوان مثال بیش از 700 هزار سی دی قاچاق فیلم «مهمان مامان» و تنها 5هزار سی دی قانونی این فیلم به فروش رسید. دو میلیون نسخه غیرقانونی فیلم «مارمولک »نیز به راحتی توزیع و فروخته شد. برآورد ما این است که این شبکه سالیانه بیش از 250میلیارد تومان درآمد دارد و فیلم‌های غیرمجاز کم کم صاحب آرم و بسته بندی هم می‌شوند.

طرح عملیاتی مبارزه با نشر و توزیع فیلم‌های غیر مجاز و قاچاق محصولات سینمایی اهمیت زیادی دارد و می‌تواند امنیت را به سینما بازگرداند. امیدوارم فعالیت ستاد تشکیل شده استمرار داشته و این حرکت حمایتی ، ادامه پیدا کند.

سیروس تسلیمی، تهیه‌کننده نیز معتقد است: در هیچ کشوری فیلم‌های ملی و داخلی به این صورت غیرقانونی  فروخته نمی‌شوند. او می‌گوید: این معضل تا جایی پیش رفته که برای فیلم‌ها پوستر و جلد نیز طراحی می‌کنند و در سطح چند صدهزار نسخه‌ای در سطح ایران تکثیر می‌کنند.

قبلاً این اتفاق تنها برای فیلم‌های قدیمی‌تر می‌افتاد اما امروزه فیلم‌های روی اکران و اکران نشده نیز درگیر شده‌اند.ما نمی‌دانیم این شبکه از کجا هدایت می‌شود، اما اگر نظیر این اتفاق در کشورهای اروپایی و آمریکایی رخ دهد با مجرمین همانند یک سارق برخورد می‌شود، اما در ایران تا امروز به دلیل نبود قانون کپی‌رایت و نبود قانون مدون، سرمایه‌ها به راحتی بر باد رفته است.

این تهیه‌کننده در ادامه با اشاره به پیگیر بودن اهالی سینما در رفع این معضل و در نهایت تشکیل ستاد مبارزه با قاچاق کالا می‌گوید: خوشبختانه این روزها شدیداً پیگیر هستیم و خانه سینما نیز که وظیفه حمایت و حفظ حقوق سینماگران را بر عهده دارد اقدامات مؤثری انجام داده است.

حسن توکل‌نیا، یکی دیگر از تهیه‌کننده‌هایی که مانند سایر همکارانش از گزند  شبکه غیرقانونی توزیع  در امان نبوده، نیز در این رابطه می‌گوید: مسئولین تا‌کنون فقط صحبت از حمایت آثار فرهنگی را به میان می‌آوردند، ولی در عمل هیچ علاقه‌ای به این موضوع نشان نمی‌دادند. ما فیلم را تبلیغ می‌کنیم و قاچاقچی‌ها سود می‌برند.

ما امیدواریم مسئولین حالا با آغاز فعالیت این ستاد  به فکر بیفتند و طبق فرموده مقام معظم رهبری وظیفه شرعی و عرفی خود را در جلوگیری از تکثیر غیرمجاز انجام دهند. البته وقتی اتوبوس‌های بین راهی فیلم غیرمجاز نمایش می‌دهند دیگر از نوجوان دستفروش انتظار نمی‌رود.

وقتی ویدئو کلوپ‌هایی که از وزارت ارشاد مجوز گرفته‌اند، فیلم‌های قاچاق شده را نمایش می دهند، دیگر چه صحبتی باقی می‌ماند، ما حالا می‌خواهیم آب ریخته را جمع کنیم. مؤسسه رسانه‌های تصویری نیز دیگر درآمدی ندارد؛ فیلمی را که آنها 50 میلیون تومان می‌خریدند حالا برایش 20میلیون تومان هم نمی‌دهند.

حال سینما خوب نیست

محمد نیک بین، تهیه کننده نیز معتقد است: از آنجایی که حجم عملیات این شبکه قاچاق بسیار گسترده است، هیچ نهادی مسئولیت رسیدگی به این معضل را بر عهده نمی گرفت. تا به حال که  مرجع مسئولی برای رسیدگی وجود نداشت، این اهمال از سوی مسئولان باعث تردید سینماگران می‌شد و این شبهه که شاید قصد و نیت سویی در میان باشد به وجود می‌آمد.

این عدم پیگیری‌ها باعث می‌شد اوضاع سینمای شکننده و فقیر ما روزبه‌روز وخیم‌تر شده و از سویی تعدادی سودجو به صورت غیرقانونی منفعت ببرند و ما ورشکست شویم ،اما ستاد مبارزه با قاچاق توزیع فیلم می‌تواند به این شبهات پایان دهد و امیدواریم این ستاد با اقدام به جا در جهت رفع این معضل بکوشد.

در حال حاضر در تمام دنیا درآمد اصلی فیلم ها حاصل از فروش ویدئویی است، اما این درآمد در ایران کم کم از بین می‌رود و مجموعه این عوامل بر تولید فیلم‌ها اثر می‌گذارد، چون وقتی توانایی تهیه کننده کم شود و سرمایه‌ای نداشته باشد، مسلماً وام‌های وزارت ارشاد کمکی در راه جبران آن نمی‌کند. انگار این روزها این سوبسیدها به جیب همان قاچاقچی‌ها می‌رود.